Klarnet çalması oldukça keyifli bir müzik aletidir. Ancak klarneti elinize ilk kez aldıysanız ve klarnetten ses çıkarmayı başaramadıysanız ‘Klarnet Nasıl Üflenir?‘ adlı içeriğimizle beraber klarnetten nasıl ses çıkartılır? Çok kolay bir şekilde öğrenmiş olacaksınız! Gelelim işinizi kolaylaştıracak klarnet üfleme teknikleri hakkında ayrıntılı bilgileri aktarmaya;
Klarnet Üfleme Teknikleri
Klarnet için geçerliliği dünya çapında tanınan 2 üfleme tekniği bulunmaktadır. Bunlar; Fransız ve Askeri Çalış tekniğidir. Gelelim bu klarnet üfleme teknikleri hakkındaki detaylı bilgilere;
Fransız Tekniği
▪️ Bu teknikte dişler kullanılmaz ve beke herhangi bir şekilde alt ya da üst diş konumlandırılmaz.
▪️ Alt ve üst dudak beki kavrayabilmek için içeri doğru kıvrılır ve ağızlık bu iki dudağın arasına yerleştirilerek hafifçe sıkıştırılır.
▪️ Geçmiş dönemde İspanya ve İtalya’da popüler olan bu teknik, büyük senfonilerde ve orkestralarda yaygın olarak kullanılmıştır.
▪️Müller’in de bahsettiği ve diğer klarnet eğitimi veren okulların da doğruladığı gibi fransız tekniği çalımda bir takım eksiler sunduğu ve kamış kullanımını daha zor hale getirdiği için popülerliğini kaybetmiştir.
Askeri Çalım Tekniği
▪️ Günümüzde ülkemizde ve dünyada en çok kullanılan klarnet üfleme teknikleri arasında ilk sırada askeri çalım tekniği yer almaktadır.
▪️ Bu klarnet üfleme stilinde hem dudak hem de dişler kullanılmaktadır. Alt dudak ağzın içine doğru kıvrılırken, üst dişler aynı hizada bekin üstüne yerleştilip, hafifçe sıkıştırılır.
▪️Hem klasik hem de Türk müziği alanında kullanılmaya elverişli bir tekniktir ve özellikle Türk müziğinde sıkça kullanılan Trill (iki yan yana sesin seri şekilde sıralı çalınması), vibrato (sesin titretilmesi), glissando (iki ses arasında kaydırarak geçiş yapılması) gibi süslemelerin çalınmasında daha fazla kolaylık sağlar.
▪️ Dudakların bu pozisyonda daha rahat bir halde bulunmasından dolayı daha uzun süreli performans sağlanmasını ve daha kolay bir icra gerçekleşmesini destekler. Günümüzde Hüsnü Şenlendiri, Serkan Çağrı, Tolga Akşit gibi bir çok Türk klarnet virtüözü de bu tekniği kullanmaktadır.
Klarnet Nasıl Üflenir? – Adım Adım
🔹 Bek’in dudak pozisyonunun doğru olması, klarnetten ses çıkartabilmek için öncelikli olarak sağlanması gereken koşuldur. Alt dudak, alt dişleri kapatacak şekilde ağzın içine doğru kıvrılmalı ve ağızlığın sırt kısmı dudağın üzerine yerleştirilmelidir.
🔹 Bek yaklaşık olarak 1 cm kadar dudakların içerisinde durmalı ve ağızlık (bek) daha fazla kapatılmamalıdır. Alt dudakların hizasında üst dişlerle kamış hafifçe temas ettirilmeli ve bu esnada çok hafif baskı uygulanmalıdır.
🔹 Klarnet çalımında genellikle diyafram nefesi kullanılmalıdır. Bu sayede daha uzun ve kaliteli ses çıkarmak daha kolay hale gelmektedir. Ayrıca doğru nefes alış verişi ile klarnet üflemek doğru ses çıkarmanızı da büyük oranda etkilemektedir.
🔹 Alt ve üst dudak ağızlığı iyice kapatmalı, üfleme esnasında dışarıya hiç bir yerden hava kaçmamalıdır. Aksi takdirde klarnetten ses çıkaramaz ya da bozuk ses çıkarırsınız.
🔹 Kamışa temas eden üst dişlerin çok fazla baskı uygulamasından kaçınmanız bekin yıpranmasını ya da kamışın kırılmasını önlemek için mutlaka gereklidir.
Hala Klarnetten Ses Çıkaramıyorum Neden?
Yukarıdaki aşamaları tam uyguladığınızdan eminseniz ancak hala klarnetten ses çıkaramıyorum diyorsanız o zaman çıkarmaya çalıştığınız sese uygun açıda üfleme gerçekleştirmiyorsunuz demektir.
Yapmanız gereken tek şey istediğiniz sesi elde edinceye kadar dudaklarınızı gevşeterek ya da sıkıştırarak ses çıkartmaya çalışmanız olacaktır. Kısa bir süre sonra sesi zorlanmadan üfleyebildiğiniz gözlemleyeceksiniz!
Klarnetten Neden Ses Çıkmaz?
- Yanlış teknikle üfleme
- Problemli ağızlık kullanımı
- Kırılmış ya da hasar görmüş kamış kullanımı
- Ses üfleme üzerine yeterince çalışmama
Eğer ki yukarıdaki maddeleri eksiksiz olarak tamamlar ve üfleme tekniğinizin üzerine çalışmalarınızı geliştirirseniz siz de harika sesler elde edebilirsiniz!
Klarnet nasıl üflenir? Makalemizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bir sonraki yazımız olan “Klarnet Çeşitleri” konumuza şu linkten ulaşabilirsiniz; https://www.griffinsanat.com/klarnet-cesitleri/ Sanat dolu günler!