İlk defa müzik aleti satın almış birisi olabilir veya yıllardır yeteneklerini sergilemeye çalışan bir sanatçı olabilirsiniz. Uygun müzik aleti bakımı her zaman aklınızın bir köşesinde olmalıdır. Müzik aletinden istediğiniz gibi bir sesin çıkmasını istiyorsanız mutlaka doğru bakım adımlarını ve bakım kriterlerini göz önünde bulundurmalısınız.
Müzik Aletini Etkileyen Çevresel Faktörler
- Sıcaklık değişiklikleri: Tıpkı sizin gibi telli çalgılar da sıcaklık değişikliklerine karşı hassastırlar. Müzik aletinizin nerede çalınması veya çalınmaması gerektiğine karar vermenin en iyi yolu nerede rahat edeceğinizi düşünmektir. Aşırı sıcak, soğuk, kuru veya nemli bölgelerden olabildiğince kaçınmak gerekir.
- Soğuk: Müzik aletini karlı bir ortamda ortaya çıkarmak çok büyük bir etki yaratmaz. Ani sıcaklık değişiklikleri sıcaktan soğuğa veya soğuktan sıcağa doğru geçişlerde yaşanır. Bu tür değişimlerde müzik aletinin ahşap gövdesi hızlı bir şekilde büzüşür. Böylece ahşap gövdede çeşitli çatlaklar oluşabilir. Müzik aletini uygun şekilde yalıtılmış bir durumda tutmaya özen göstermelisiniz.
- Isı: Uzun süre doğrudan güneş ışığında bırakılan telli çalgıların ahşap tutkalı içerisinde zayıflamalar yaşanabilir ve hatta bu tutkallar eriyebilir. Böyle bir durum yaşanması durumunda müzik aletinin ek yerlerinde ciddi şekilde bozulmalar yaşanabilir. Bu nedenle müzik aletini aşırı sıcak günlerde kapalı ortamlarda saklamaktan olabildiğince kaçınmanız gerekir.
- Kuruluk: Müzik aletini aşırı kuru bir alanda saklamak asla iyi bir şey değildir. Ahşabın şeklini korumak için biraz neme ihtiyacı vardır. Nem olmadan ahşap kırılgan hale gelebilir ve çatlayabilir. Evinizdeki hava kuru ise müzik aletini kuruluktan korumak için müzik aleti nemlendiricisi tercih etmeniz gerekir.
- Nem: Cihazınız asla aşırı neme maruz kalmamalıdır. Çok fazla nem olması müzik aletinizin boynu dahil olmak üzere ahşabın çarpmasına ve dengesiz bir hale gelmesine neden olur. Onu bir arada tutan tutkal aşırı nemden etkilendiği zaman parçaların birbirinden ayrılması söz konusu olabileceği için neme karşı dikkatli olmalısınız.
Müzik Aletinizin Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Her pratik veya performanstan sonra müzik aletinde bir miktar reçine veya el yağı oluşabilecektir. Bunları yumuşak bir bezle temizlemeye çalışmalısınız. Bu nedenle her zaman yanınızda yumuşak bir bez taşımaya özen göstermelisiniz.
- Müzik aletinizin tellerini silmeyi ihmal etmemelisiniz. Bu durum, cihazınızın kullanım ömrünü uzatacaktır. Düzenli olarak telleri silerseniz ayrıca klavyenizin temiz kalmasını sağlayarak onun çürümeye karşı korunmasını sağlayabilirsiniz.
- Müzik aletini çalmaya başlamadan önce köprü kısmını yakından incelemelisiniz. Telli çalgılar köprünün üst kısmını klavyeye doğru çekebileceği için köprünün düşmesine neden olabilecektir. Bu durum köprünün kırılmasına neden olabileceği gibi içerideki ses direğinin çökmesine neden olabilir. Bu tip bir durumla karşı karşıya kalırsanız mutlaka profesyonel destek almayı düşünmelisiniz.
- Telli çalgılarda ayarlama yapmayı tam olarak öğrenmeden kendi başınıza ayarlama yapmaya çalışmamalısınız. Ayarlama deneyiminin eksikliği genellikle tellerin kırılmasıyla sonuçlanabileceği için müzik aletine zarar verebilirsiniz.
- Müzik aletinin mandalları konusunda bilgi sahibi olmalısınız. Müzik aletinde yer alan mandalları minimum basınçla döndürmeniz gerekir. Son derece kuru koşullar bükülmelere ve nemli koşullar şişmelere neden olabilir. Müzik aletinin mandalları problemli ise onları değiştirmeyi düşünmelisiniz.
- Müzik aletinizin gövdesinde tıkırtı sesi varsa hemen çalmayı bırakmalısınız. Bunun en büyük sebebi artık sıfırlanması veya yenilenmesi gereken düşmüş bir ses direğidir. Bunun için profesyonel destek alarak müzik aletinizin tamir edilmesini sağlamalısınız.
Telli Müzik Aletlerinin Bakımına Yönelik 5 Tavsiye
Kışın ve yazın iç mekanlarda veya dış mekanlarda keman ve gitar gibi telli çalgılar sıcaklıklar ve nem dalgalanmaları nedeniyle çeşitli bozulmalar yaşanabilir. Özellikle açık hava etkinlikleri onları doğrudan nem temasına maruz bırakabilir.
Ahşap gövdelerden ve köprülerden ayarlama mandallarına ve tellere kadar hepsi sese engel olan ve hatta çalgılara zarar verebilecek değişikliklere karşı son derece hassastırlar.
Bu nedenle doğru eşyaları kullanarak sahip olduğunuz telli çalgının bakımını en iyi şekilde yapmanız gerekir. Bunun için Griffin Sanat eğitmenleri tarafından önerilen aşağıdaki tavsiyelere göz atabilirsiniz.
1. Yüksek Kaliteli Enstrüman Çantası
Eğer bir enstrüman kiraladıysanız veya kullanılmış bir enstrüman satın aldıysanız eski ve yıpranmış bir enstrüman çantasına sahip olabilirsiniz. Her ne kadar bu durum herhangi bir çantanın olmamasından daha ideal olsa bile kış gibi doğa şartlarının çetin olduğu dönemlerde suya karşı dayanıklılık son derece önemlidir.
Bu nedenle enstrümanınız için mutlaka iyi bir taşıma ve saklama çantasına sahip olmalısınız. Alacağınız çantanın sert yapıda olması suya karşı dayanıklılık açıdan önemlidir.
2. Yüksek Emici Bez
Bunu basit bir bez olarak düşünebilirsiniz. Önemli olan bezin suyu emme kapasitesinin yüksek olmasıdır. Basit, yumuşak ve oldukça emici bez ile su ile temas eden enstrümanı kolayca kurulayabilirsiniz. Eğer doğru bir şekilde müzik aletinizin bakımını yapmak istiyorsanız suyla temas etmesi durumunda onu kısa sürede nemden arındırmanız gerektiğini unutmamalısınız.
Bu konuda çözüm size kalmıştır. Tek dikkat etmeniz gereken alacağınız bezin yüksek emici özelliğinin olmasıdır. Müzik aletini kısa sürede kurulayıp onu nemden arındırarak tellerini ve gövdesini bozulmalara karşı korumayı başarabilirsiniz.
3. Nemlendirici
Müzik aletinize önem veriyorsanız bu durumda onun uygun nem ortamında kalmasına dikkat etmelisiniz. Bunun için taşıma çantasının veya saklama çantasının içerisine bir nemlendirici eklemeyi düşünebilirsiniz. Bu konuda en ideal ürünler Boveda markasına aittir. Sadece bir paket nemlendirici ürünü müzik aletinin çantasına koyarak gereksiz nemi ortadan kaldırabilirsiniz.
Alternatif çözüm ise nemi çeşitli aletlerle ölçmek ve müzik aletini uygun nem koşullarında saklamaktır. Ancak Boveda bu tür bir uğraşa gerek kalmadan size yardımcı olabileceği için fazla zahmete girmeden nem problemini ortadan kaldırabilirsiniz.
4. Telefon Uygulaması
Teknolojinin hızla geliştiği bir dönemde müzisyenler için geliştirilmiş olan uygulamalardan olabildiğince faydalanmanız gerekir. Bluestream uygulaması basit bir nem ölçme ve nem kontrol aracı olarak işlev görmektedir. Bu uygulamayı telefonunuza indirerek hemen çalıştırabilir ve müzik aletinin bulunduğu ortamdaki nemi ölçebilirsiniz.
Bluestream uygulamasını kullanarak aynı zamanda bir nem üst sınırı belirleyebilirsiniz. Müzik aletinizin bulunduğu ortamda nem miktarı sınırı geçtiği zaman telefonunuza anında bildirim gelebilmektedir. Böylece bakımını üstlendiğiniz müzik aletini en iyi şekilde muhafaza etmeyi başarabilirsiniz.
5. Müzik Aletine Özel Cila
Sahip olduğunuz müzik aletini zamanı geldiğinde mutlaka cilalama yoluna gitmelisiniz. Cilalamanın çeşitli avantajları vardır. Öncelikle, cila, tozdan, parmaklardan ve ellerden gelen yağlardan ve çevresel parçacıklardan kurtulmanızı sağlar. Bununla birlikte, cilalama işlemi için mutlaka doğru ürünleri seçmeniz gerekir.
Örneğin, gitar için üretilmiş olan bir cilayı kemanda kullanmayı denemek gibi bir hataya düşmemelisiniz. Her müzik aletinin bakım koşulları oldukça farklı olduğu gibi her müzik aletinin bakım ürünleri de farklıdır. Bu tür bir hataya düşmek müzik aletinizin kalitesini azaltacak ve onun zarar görmesine neden olabilecektir.