Kemandan gelen hoş olmayan sesler veya kötü seslerin sebebi çalış şeklinizin kötü olması olabilir. Buna ek olarak kemanın sağlıksal açıdan yeteri kadar iyi olmaması bir başka problem olabilir. Kemandan gelen kötü sesin sebebini merak ediyor ve bunu düzeltmek istiyorsanız Griffin Sanat eğitmenleri tarafından sunulan birkaç öneriyi dikkate almak isteyebilirsiniz.
Tüm bu öneriler sorular ve cevaplar şeklinde sunulmuştur. Tek tek kontrol ederek ilerlerseniz kemandan kötü ses çıkmasının sebebini kolayca bulup onu düzeltebilirsiniz. Kemandan kötü ses çıkıyorsa ve bu sizi rahatsız ediyorsa bu problemi ortadan kaldırmak için gerekli sorumluluğu almalısınız.
1. Telleriniz ne kadar yeni?
Eğer keman altı aydan daha uzun bir süredir kullanılıyorsa tellerin niteliği hakkında tartışmak pek doğru değildir. Bu konuda çok çeşitli fikirlerin olduğunu unutmamalısınız. Çünkü bazı insanlar üç aylık bir sürenin tellerin yıpranması için yeterli olduğunu düşünmektedir.
Telleriniz ne kadar yaşlıysa kemanın çıkaracağı ses bir o kadar bozuk olacaktır. Çünkü teller zaman içerisinde daha elastik hale gelirler ve ne kadar iyi olursa olsunlar ölü ses çıkarırlar. Bunun önüne geçmeniz mümkün değildir. Zamanı geldiğinde keman tellerini değiştirmeyi düşünmelisiniz.
2. Düzgün bir şekilde reçine uyguladınız mı?
En yeni ve en pahalı teller bile yaydaki küçük çentikler ortadan kaldırılmadığı sürece düzgün ses çıkarmazlar. Bu noktada reçineden yardım almanız gerekir. Herkesin bu konuda farklı fikirleri olsa bile düzenli bir şekilde reçine kullanmak zorundasınız.
Reçine uygularken sürtünmeyi biraz eritecek şekilde onun yaya yapışmasını sağlamanız gerekir. Bunun için yeterli miktarda baskı uygulamalısınız. En önemlisi reçineyi iyi bir şekilde yaya yedirmeniz gerekir. Başka bir ifadeyle ufak bir dokunuş yeterli değildir.
Son olarak, yay kıllarının tıpkı teller gibi kırılmadan önce yıpranması mümkündür. Bu olduğu zaman yayın tekrardan şekillendirilmesi gerekir. Bunu yapmazsanız ileride kemandan sesin kötü gelmesi gibi problemler yaşamaya devam edebilirsiniz.
3. Köprü kısmı düz ve dik mi?
Artık teller ve reçine konusunda gerekli kontrolleri yapmış olmalısınız. Bu noktadan sonra enstrümanın kendisine odaklanmanız gerekir. Tellerden gelen titreşimler köprü vasıtasıyla enstrümanın gövdesine aktarılır. Fakat köprüde kıvrılma, bükülme veya uygun şekilde oturtulmamış olma gibi problemler varsa titreşimler doğru düzgün iletilmez.
Düzeltilmesi en kolay sorun eğik köprüdür. Kötü eğilimli olan bir keman köprüsü hemen hemen her zaman öne doğru kayar. Bunun sebebi mandal kısımlarının döndürülmesidir. Burada tek istisna E telinin olduğu kısımdır. Köprüyü düzeltmek oldukça kolaydır. Ancak hata yaparsanız köprünün düşmesine sebep olabileceğinizi unutmamalısınız.
Köprünün oturtulmuş olması en az düzlüğü kadar önemlidir. Köprünün iki ayağının her milimetresinde kemanın üzerine tam olarak oturması için boşluk bırakmanız gerekir. Köprü düzgün oturtulmazsa kemandan bozuk ses gelir. En önemlisi bu durum kemanda ses kaybına neden olur.
Çarpık veya kavisli bir köprüye sahipseniz müzik aletinizin artık tamir edilmesi gerekir. Köprünüz tamamen bozulma noktasına gelmeden önce onu tamir ettirmeyi düşünmelisiniz.
4. Can direği olması gereken yerde mi?
Köprü problemini ortadan kaldırdıysanız titreşimlerin kemanın üst noktasına ulaşması konusunda engelleri çözmüş olursunuz. Ancak tam donanımlı bir can direği olmadan titreşimlerin arkaya iletilmesi mümkün değildir. Kemancılar can direklerini ayarlama şansına pek sahip değildirler. Bunun için enstrüman tamirinden anlayan bir yere başvurmalısınız.
5. Doğru perdede mi çalıyorsunuz?
Bu sık sık yapılan bir hatadır ve bu hata kemandan kötü ses çıkmasına neden olur. Yüksek ses perdesinde çalmak isterken yayı köprüye yakın yerleştirmeye çalışırsınız. Eğer yayı klavyeye çok yakın yerleştirirseniz kemandan bozuk ses gelecektir. Buna dikkat etmelisiniz.
6. Yay hızı ve yay basıncı yerinde mi?
Yay hızı ve yay basıncı arasındaki denge eksikliği kemandan bozuk ses çıkmasına neden olur. Yayı kolunuz ile agresif bir şekilde telin içine doğru bastırırsanız sesin kötü çıkmasına engel olamazsınız. Yay basıncını yeterli tutsanız bile aynı zamanda yay hızına dikkat etmelisiniz. Eğer yayın hızı basınç ile uyumlu olmazsa çok boğuk bir ses elde edersiniz.
7. Sol parmak basıncı yeterli mi?
Kemandan kötün sesi gelmesinin sebebi sol parmak basıncının eksikliği olabilir. Tırnakların uyumuna ve yönüne dikkat etmelisiniz. Tırnaklar yukarı doğru bakarsa, bu, tellerin titreşimini durduramayacak kadar yumuşak olan kabarık kısmı kullandığınız anlamına gelir.
Parmak uçlarının sol köşesini kullanırsanız daha doğru sesler elde etmeyi başarabilirsiniz. Sol köşeleri kullandığınız zaman tırnaklar size hafif çapraz olacak şekilde bakarlar. Parmağınızı sıkıştırırsanız sol elinizin el becerisini hareketsiz kılarsınız. Böylece kemandan gelen sesin hep kötü olmasına neden olursunuz.
Tüm bunları baştan sona kontrol ederek ilerlerseniz hem keman çalış şeklinizi geliştirebilir hem kemanın sağlıklı olduğundan emin olabilirsiniz. Kemandan bozuk ses çıkmasının en büyük sebebi keman tellerinin yeteri kadar sağlıklı olmamasıdır. Ancak kemanı yanlış bir biçimde çalmaya çalışıyorsanız bir diğer sebep bu olabilir. Griffin Sanat keman kurslarından birisini tercih ederseniz bu konuda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.